Pigułka gwałtu, kojarzona z podejrzaną tabletką wrzuconą przez nieznajomego do kolorowego drinka w klubie, wciąż jest owiana szeregiem mitów i niedomówień. Kampanie prowadzone na jej temat w Polsce zazwyczaj oparte były na przerzucaniu odpowiedzialności za przemoc seksualną na kobiety, infantylizowaniu ich i odwracaniu uwagi odbiorców od sprawcy przemocy. Doskonałym przykładem nieudolności w realizowaniu takich akcji społecznych była ta zorganizowana przez GIS w 2017 roku, której niesławne hasło „mądra dziewczynka pilnuje drinka” wywołało słuszne oburzenie wśród polskich internautek. Pokazały one, że temat gwałtów jest problemem palącym dla sprawy kobiecej. Temat odurzania kobiet jest z nim natomiast nierozłącznie związany, gdyż blisko sto procent osób odurzonych przez agresora to właśnie kobiety. [1] Najczęściej w celach wykorzystania seksualnego.
Ze skali problemu doskonale zdają sobie sprawę członkinie oraz członkowie Kolektywu Chemia, który latem 2021 roku rozpoczął swoją działalność opartą na szerzeniu rzetelnych informacji na temat różnych form tzw. pigułki gwałtu. Pigułka ta, jak same członkinie mocno podkreślają, rzadko przybiera faktyczną formę pigułki. Wśród publikowanych przez działaczki treści czytamy, że środek odurzający może dostać się do naszego organizmu także przez plaster, słomkę, płyn, proszek czy nawet iniekcję. [2] W mediach społecznościowych Chemii przeczytamy także historie osób, które doświadczyły odurzenia tzw. pigułką gwałtu. Działaczki kolektywu zwracają szczególną uwagę na fakt, iż winy za odurzenie nigdy nie ponosi „nieostrożna” kobieta. Zawsze jest to decydujący się na tak okrutną formę przemocy seksualnej gwałciciel.
Pigułka gwałtu sojusznikiem sutenerów
Częste dyskusje w feministycznym gronie osadzają wykorzystanie środków odurzających w kontekście imprezy, alkoholu i znajomości zawartych w klubach nocnych. I choć dla wielu z nas jest to najbardziej prawdopodobny scenariusz, w którym mogłybyśmy doznać przemocy seksualnej na skutek odurzenia, tzw. pigułka gwałtu jest także kluczowym sprzymierzeńcem sutenerów. W świecie przemysłu seksualnego, gdzie wyrażenie dobrowolnej zgody i tak już nie ma prawa istnieć, wykorzystuje się środki odurzające, aby odebrać kobietom resztki możliwości zawalczenia o siebie i swoje granice. Jedna z ofiar przemysłu pornograficznego, która została odurzona benzodiazepinami i zgwałcona na planie opisuje swoje doświadczenie w ten sposób:
„Kiedy wróciłam na plan filmowy, zamroczona od tabletek, pomieszczenie było wypełnione ludźmi. Dźwiękowcami, oświetleniowcami, kamerzystami, makijażystami, tak, nawet „fluff girl” [3]. W sumie ponad 20 osób […] Nie dam rady tego zrobić — sprzeciwiłam się. Powiedziałam, że chcę się wycofać. Ale dopingujący dali z siebie wszystko: „Dasz radę, wyglądasz świetnie! Będziesz gwiazdą! Po prostu zapomnij, że tu jesteśmy!” Okazało się, że usiadłam na kanapie, na oczach wszystkich. A resztę wspominam pamięcią ofiary gwałtu”. [4]
Jak podkreśla Kolektyw Chemia, do odurzenia nie zawsze służy flagowa substancja pigułki gwałtu, czyli kwas GHB. Mogą być to także benzodiazepiny, ketamina lub woda utleniona, która zwiększa wrażliwość na upojenie alkoholem [5]. W niektórych przypadkach gwałcicielowi wystarcza nawet sam alkohol. Zwłaszcza jeśli znajduje się w pozycji władzy wobec kobiety, jak to ma miejsce w przemyśle seksualnym.
„Pamiętam, że siedziałam tam przed sesją i wariowałam w środku. Co ja robię? Sobie? Mojej przyszłości? Myślę, że producenci zauważyli, że byłam zdenerwowana i chciałam się wycofać. Zanim się zorientowałam, upili mnie i ostatecznie przeszłam przez to”. [4]
Somnofilia, czyli dalsza dehumanizacja kobiet
Skutki epidemii przemocy, którą podsyca przemysł pornograficzny, nie kończą się na kobietach bezpośrednio zaangażowanych w tworzenie tych treści. Pornografia, bazując na swojej najpotężniejszej broni, jaką jest przyzwolenie na seksualizację każdej formy przemocy i każdego rodzaju dehumanizacji, opiera sporą część filmów na „fantazjach” o odurzaniu partnerki i gwałcie. Fetysz, generowany i podtrzymywany przy życiu przez porno, oparty na chęci zgwałcenia kobiety śpiącej lub nieprzytomnej nazywany jest somnofilią. Badał go norweski psycholog, Svein Overland, pracując z ofiarami tak zwanych „after-party-rapes”, czyli gwałtami dokonywanymi na kobietach mocno pijanych bądź odurzonych narkotykami po imprezie. Overland wskazuje na znaczne zwiększenie się ilości konsumowanego przez mężczyzn porno którym przedstawiony jest brak interakcji z przytomną, żywą kobietą.
„Jego badania nad pornografią wykazały gwałtowny wzrost w ciągu ostatniej dekady kategorii takich jak «seks we śnie», a także innych form seksu, które opierają się na braku reakcji, na zaspokajaniu tylko własnych potrzeb. […] Śpiąca kobieta nie jest zagrożeniem — jest nieobecna, jest obiektem, opakowaniem”. [6]
Inne badanie z 2021 roku opublikowane przez dr Jessice Taylor, założycielkę Victim Focus, przeprowadzone na próbie 22 tys. kobiet, wskazuje, że 51% z nich odpowiedziało twierdząco na pytanie, czy zdarzyło im się obudzić, gdy ich partner angażował się w czynności seksualne z nimi, kiedy spały. [7]
Mężczyźni kupujący seks, potrafią także wymagać od prostytutek zaspokajania tego rodzaju fantazji i celowo je odurzać.
„Overland zapytał pracownice seksualne w Oslo, czy somnofilia była czymś, z czym spotkały się u klientów, kilka z nich owszem. „Nie było to powszechne, ale nie było też rzadkie” – mówi Overland. „Jedna powiedziała mi, że miała klientów, którym naprawdę ufa, więc pozwoliła im odurzyć ją, aby mogli zaspokoić swoje fantazje”. [6]
Nawet w momencie pozornej zgody kobiety w prostytucji, której granice zazwyczaj wyznaczy pieniądz potrzebny na przeżycie, nie zaś jej własny komfort, wciąż mówimy o bardzo niebezpiecznym precedensie, który zagraża zdrowiu oraz życiu kobiety. W Tel-Avivie w 2018 roku miał miejsce przypadek, kiedy kobieta sprzedająca seks nie przeżyła odurzenia kwasem GHB [8]. Klient, zamiast udzielić umierającej pomocy, wykupił usługę kolejnej kobiety, samemu będąc pod wpływem narkotyków.
Odurzanie jako stały element gwałtu małżeńskiego
Tak jak w samym gwałcie, w odurzaniu kobiet chodzi również o kontrolę, o okazanie pogardy ofierze, danie upustu agresji. Mężczyźni konsumujący pornografię, która fetyszyzuje odurzanie i gwałcenie kobiet, czasem decydują się na zaspokajanie swoich fantazji kosztem partnerek. Odurzają je tzw. pigułką gwałtu bądź upijają do nieprzytomności, aby wykorzystać je seksualnie, często zachęcając do tego również innych mężczyzn ze swojego otoczenia. Kobiety doświadczające tej szczególnie okrutnej i traumatycznej formy przemocy padają ofiarą własnych mężów, chłopaków, narzeczonych, którzy chętnie nagrywają akty przemocy i udostępniają je w sieci. [9] Przemoc nie jest więc związana z obcym mężczyzną, dopiero co poznanym, ani z sutenerem liczącym na pieniężny profit, a z partnerem, któremu kobieta ufa.
„Sherrell nie wiedziała, co się dzieje, dopóki nie znalazła nagrania. Jej chłopak odurzał ją, a następnie zapraszał swoich przyjaciół do uprawiania z nią seksu, gdy była nieprzytomna. Nagrywał filmy z tych grupowych gwałtów i sprzedawał je w Internecie”. [ibid.]
Mężczyźni, solidaryzując się w mizoginistycznych postawach oraz pozycjonując własną potrzebą kontroli i agresji ponad bezpieczeństwem i godnością partnerek ciągną wspomniany schemat przemocy latami, stosując na partnerkach również techniki manipulacyjne. Na początku listopada tego roku, w Singapurze, skazanych zostało czterech znajomych, którzy przez siedem lat regularnie podawali swoim żonom pigułki gwałtu i dopuszczali się przemocy seksualnej. [10]
Bądźmy bezpieczne – safe girl summer
Pigułka gwałtu rysuje się jako stały element systemowej oraz jednostkowej przemocy wobec kobiet, będący narzędziem w rękach tych, którzy kobiety chcą widzieć wyłącznie jako przedmioty, służące zaspokajaniu męskich fantazji oraz zarobkowi. Starając się chronić siebie oraz bliskie nam osoby, możemy sięgnąć po pewne strategie mające na celu zwiększyć nasze bezpieczeństwo lub ułatwić pociągnięcie do odpowiedzialności sprawców przemocy. Na temat tego, jak zrobić to najskuteczniej również edukuje Kolekty Chemia, zarówno w formie postów w mediach społecznościowych, jak i podcastu „Safe girl summer”. [11] W jednym z odcinków posłuchacie między innymi o tym, jakie gadżety do wykrycia tzw. pigułki gwałtu pojawiły się na rynku i czy faktycznie możemy kupić sobie bezpieczeństwo przed przemocą na tle płci oraz mizoginią.
Bibliografia:
[1] Zadwron, A (2020) Uwaga! Pigułka gwałtu! dla: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, dostęp: http://www.uwm.edu.pl/egazeta/uwaga-pigulka-gwaltu
[2] Kolektyw Chemia (2021) Pigułka Gwałtu, dostęp: https://www.instagram.com/p/CVhs_iZoVMZ/
[3] fluff girl (ang.) – kobieta zatrudniona na planie filmu pornograficznego odpowiedzialna za podniecenie męskiego aktora przed nagraniami
[4] Fight the new drug (2022) Porn Producers Got Me Drunk So I Couldn’t Back Out of Shooting a Sex Scene, dostęp: https://fightthenewdrug.org/suicidegirl-drunk-on-a-porn-set-forced-sex-trafficking-victim/
[5] Kolektyw Chemia (2021) Czym jest kwas GHB? dostęp: https://www.instagram.com/p/CYO3UYpIPfO/
[6] Moore, A.. (2021) The sexual assault of sleeping women: the hidden, horrifying rape crisis in our bedrooms, dla: The Guardian, dostęp: https://www.theguardian.com/society/2021/jun/15/the-sexual-assault-of-sleeping-women-the-hidden-horrifying-crisis-in-britains-bedrooms
[7] Venables, R (2021) Half of women 'have suffered sexual assault by a partner while asleep’, dla: LBC, dostęp: https://www.lbc.co.uk/news/half-of-women-have-suffered-sexual-assault-by-a-partner-while-asleep/
[8] Breiner, J. oraz Lee, V. (2018) Man Suspected of Killing Prostitute in Tel Aviv With Date-rape Drug While With a Second Prostitute, dla: Haaretz, dostęp: https://www.haaretz.com/israel-news/2018-01-22/ty-article/man-suspected-of-killing-prostitute-in-tel-aviv-with-date-rape-drug/0000017f-db5c-db5a-a57f-db7ea3930000
[9] Fontes, L. (2021) Drugging an Intimate Partner as an Abuse Tactic, dla: DomesticShelters, dostęp: https://www.domesticshelters.org/articles/identifying-abuse/drugging-an-intimate-partner-as-an-abuse-tactic
[10] Callery, J. (2022) Four friends who drugged their wives, watched as they raped each others’ partners, then congratulated each other for 'putting on a good show’ face jail in Singapore, dla: MailOnline, dostęp: https://www.dailymail.co.uk/news/new-jersey/article-11387025/Four-friends-drugged-wives-watched-raped-partners-face-jail.html[11] Kolektyw Chemia, (2022) Safe girl summer, dla: Spotify, dostęp: https://open.spotify.com/show/7mCzclF1hbbDovg4MEIlRn?si=9506987871094003